O zakazie dokonywania na terenie własnej nieruchomości takich zmian stanu wody na gruncie, które szkodliwie wpływają na nieruchomości sąsiednie mówi artykuł 234 ustawy Prawo wodne. Interpretacja zapisów tego artykułu stanowi źródło wielu dyskusji, dlatego też warto rozważyć jego zastosowanie w odniesieniu do często pojawiającego się problemu zalewania nieruchomości „wodami opadowymi”.
Na wstępie należy zdefiniować czym w ogóle są wody opadowe. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie Prawo wodne, „wody opadowe” określa się jako wody będące skutkiem opadów atmosferycznych.
Mając na uwadze zapis art. 234 ust. 1 pkt 1 ustawy, czyli zakaz zmiany kierunku i natężenia odpływu znajdujących się na gruncie wód opadowych lub roztopowych oraz kierunku odpływu wód ze źródeł, ze szkodą dla gruntów sąsiednich oraz powyższą definicję wód opadowych można stwierdzić, że przepis ten nie dotyczy zmiany stanu wody w gruncie, czyli przepływów wód podziemnych. Dotyczy on wyłącznie zmian kierunku i natężenia odpływu wód opadowych lub roztopowych z nieruchomości na grunty sąsiednie, ze szkodą dla tych gruntów. Na podstawie przepisu art. 234 prawa wodnego może być zatem rozpatrywane działanie właściciela gruntu tylko w takim zakresie w jakim powoduje ono zmianę kierunku powierzchniowego odpływu wód opadowych lub roztopowych lub odpływu wód ze źródeł. Należy również podkreślić, że szkoda o jakiej mowa powyżej musi być realna, a nie hipotetyczna i musi wystąpić już w dacie złożenia wniosku.
Zgodnie z zapisem punktu 3 wymienionego powyżej przepisu, jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, z urzędu lub na wniosek, w drodze decyzji, nakazuje właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego tego gruntu lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom na gruncie sąsiednim, ustalając termin wykonania tych czynności. Należy mieć przy tym na uwadze, że sama zmiana stanu wody na gruncie nie uprawnia jeszcze do tego, aby właściwy organ uwzględnił żądanie przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegających szkodom. Konieczne jest stwierdzenie istnienia związku przyczynowego pomiędzy tą zmianą, a szkodą na nieruchomości sąsiedniej.
Nie w każdym jednak przypadku stwierdzenia na nieruchomości szkody w postaci jej zalewania organem właściwym do rozpatrzenia sprawy będzie wójt, burmistrz lub prezydent miasta. W sytuacji, gdy szkody na działce sąsiedniej wynikają z wykonania bądź likwidacji urządzenia wodnego bez wymaganego pozwolenia, niewłaściwego utrzymywania urządzenia wodnego, wykonania urządzenia wodnego niezgodnie z warunkami ustalonymi w pozwoleniu wodnoprawnym czy też naruszenia interesów osób trzecich pomimo uzyskania pozwolenia wodnoprawnego i wykonania nałożonych w nim obowiązków, sprawa taka należy do kompetencji organów właściwych do wydania pozwolenia wodnoprawnego. Natomiast w sytuacji, gdy na terenie nieruchomości sąsiedniej prowadzone są prace budowlane, wynikające z uzyskanego pozwolenia na budowę, a roboty te prowadzone są w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia poprzez kierowanie wód opadowych na działkę sąsiednią właściwy będzie organ nadzoru budowlanego, który może wstrzymać prowadzenie tych prac.
Kierownik WOŚ
Andrzej Miluch
Włochy
Niemcy
