Światowy Dzień Zdrowia obchodzony jest każdego roku 7 kwietnia, aby uczcić rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia w 1948 roku. Co roku jest wybierany temat przewodni z zakresu zdrowia publicznego, który w danym okresie wymaga szczególnej uwagi. Obchody Światowego Dnia Zdrowia stwarzają możliwość podjęcia wielu działań, których efektem jest poprawa stanu zdrowia ludzi.

Tematem przewodnim tegorocznego Światowego Dnia Zdrowia są choroby przenoszone przez wektory.

Wektory to organizmy, które są przenosicielami patogenów lub pasożytów. Poprzez wędrówkę i kontakt z otoczeniem przenoszą groźne drobnoustroje na inne organizmy, często na ludzi. W ten sposób mogą wywołać choroby, które zagrażają życiu lub zdrowiu człowieka. Przykładem wciąż groźnej choroby pasożytniczej jest malaria, która w 2010 roku pochłonęła 660 000 ofiar, natomiast w ostatnim czasie znacznie wzrosło rozpowszechnienie gorączki denga, której wzrost na przełomie 50 lat jest 30-krotny. Do innych chorób przenoszonych przez wektory zaliczamy między innymi Gorączkę Zachodniego Nilu, chikungunyę, odkleszczowe zapalenie mózgu, czy boreliozę.

Podczas Światowego Dnia Zdrowia 2014 chcemy zwrócić uwagę by:
• Rodziny mieszkające na obszarach najbardziej zagrożonych miały wiedzę jak należy się chronić przed tymi chorobami;
• Władze odpowiedzialne za zdrowie pomagały ludziom w ochronie przed tymi zagrożeniami;
• Podróżni mieli świadomość, kiedy istnieje konieczność ochrony i jakie środki profilaktyczne należy podjąć;
• Władze w krajach, w których choroby przenoszone przez wektory stają się problemem zdrowotnym, podjęły kroki w celu ochrony ludności przed nimi tymi chorobami.

Choroby wektorowe

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) jest chorobą zakaźną wywołaną przez wirusa przenoszonego przez kleszcze. Do zakażenia dochodzi w wyniku ukąszenia przez kleszcza.
W Europie odnotowuje się około 3000 przypadków tej choroby rocznie; charakteryzuje się ona długotrwałymi następstwami neuropsychiatrycznymi.
Małe gryzonie zamieszkujące łąki i lasy Europy Środkowej i Azji są rezerwuarami wirusa wywołującego chorobę. Kleszcze zakażają się, odżywiając się krwią zakażonego gryzonia,
i stają się również rezerwuarami wirusa.

Zakażenie może przypadkowo zostać przeniesione na człowieka w wyniku ukąszenia zakażonego kleszcza. W Europie aktywność tych insektów zaczyna się na wiosnę i utrzymuje do listopada, kiedy temperatura się obniża.

Po ukąszeniu przez kleszcza zakażonego wirusem kleszczowego zapalenia mózgu następuje okres inkubacji od 4 do 28 dni (średnio 8 dni). Zakażenie przebiega dwufazowo:  pierwszej fazie wirus znajduje się we krwi, w drugiej dociera do ośrodkowego układu nerwowego. U 35-58% osób, u których wystąpiła ostra postać choroby, rozwija się tzw. zespół po zapaleniu mózgu, który charakteryzuje się takimi objawami, jak problemy z pamięcią, zmniejszenie tolerancji na stres, bole głowy, zaburzenia mowy itp.
Szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu jest zalecane przez Głównego Inspektora Sanitarnego, z godnie z Programem Szczepień Ochronnych, osobom przebywającym na terenach o nasilonym występowaniu tej choroby: w szczególności osobom  zatrudnionym przy eksploatacji lasu, stacjonującemu wojsku, funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej, rolnikom, młodzieży odbywającej praktyki oraz turystom i uczestnikom obozów i kolonii.

Borelioza z Lyme

Borelioza (choroba z Lyme, krętkowica kleszczowa) jest chorobą wielonarządową wywołaną przez Krętki Borrelia burgdorferi. W Polsce są to: Borellia burgdorferi, B. garinii, B.afzelii, a przenoszą ja kleszcze z rodzaju Ixodes ricinus. W przebiegu boreliozy rozróżnia się 3 stadia:
• Infekcji wczesnej, w postaci ograniczonych zmian skórnych typu rumienia przewlekłego wędrującego (ECM).
• Infekcji uogólnionej, w której dochodzi do dalszego rozwoju zmian skórnych oraz pojawienia się ostrych zmian zapalnych narządów z zajęciem stawów, serca, ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego.
• Infekcji przewlekłej, rozpoczynającej się ok. 1 roku od kilku lat po zakażeniu charakteryzującej się zmianami skórnymi w postaci przewlekłego zanikowego zapalenia skóry, dystalnych części kończyn jak tez destrukcyjnymi zmianami zapalnymi stawów, przewlekłym zapaleniem mózgu i opon mózgowo- rdzeniowych.

Szczególnie narażone na zachorowanie są osoby zawodowo związane z przebywaniem w lesie (leśnicy, drwale), osoby zbierające grzyby oraz runo leśne  i mieszkańcy terenów zalesionych. Do ekspozycji na kleszcze dochodzi w okresie wiosenno- letnim, natomiast wzrost zachorowań obserwuje się w okresie jesienno- zimowym.

W 2013 r. w Polsce odnotowano wzrost zachorowań na boreliozę – zarejestrowano 12763 zachorowań na boreliozę (współczynnik zapadalności 33,12 na 100 tys. mieszkańców) w porównaniu do 8786 zachorowań w 2012 r. (współczynnik zapadalności 22,80 na 100 tys. mieszkańców). W województwie zachodniopomorskim w 2013 r. również nastąpił znaczny wzrost zachorowań na boreliozę – zarejestrowano 445 nowych zachorowań (współczynnik zapadalności 25,88 na 100 tys. mieszkańców). Było to o 179 zgłoszeń więcej niż w roku 2012 , kiedy to zanotowano 266 zachorowań (współczynnik zapadalności 15,44 na 100 tys. mieszkańców).

W 2013 r. w  powiecie polickim zanotowano również wzrost zachorowań na boreliozę- zarejestrowano 41 nowych zachorowań. Było to o 15 zgłoszeń więcej niż w 2012 r. , kiedy to zanotowano 26 przypadków.